Medycyna paliatywna Wiosna 2008: testy egzaminacyjne do egzaminu PES
|
Pytanie
|
Odpowiedzi
|
|---|---|
| Narodowy Fundusz Zdrowia nie finansuje świadczeń w zakresie opieki paliatywnej wykonywanych przez: |
|
|
Które z powyższych stwierdzeń jest prawdziwe?
1) zakład opieki zdrowotnej może rozpocząć działalność dopiero po uzyskaniu wpisu do rejestru zakładów opieki zdrowotnej; 2) niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej utworzone przez Kościół lub związek wyznaniowy nie podlegają wpisowi do rejestru; 3) wszystkie niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej podlegaj wpisowi do rejestru ZOZ; 4) organem rejestrowym dla ZOZ utworzonych przez uczelnię medyczną jest Minister Zdrowia; 5) organem rejestrowym dla zoz utworzonych przez uczelnię medyczną jest wojewoda. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Uszereguj według kolejności; etapy gojenia się rany odleżynowej:
1) ziarninowanie; 2) wysięk; 3) tworzenie naskórka. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
| Czynnikiem wpływającym pozytywnie na proces gojenia ran odleżynowych jest: |
|
| W strategii postępowania paliatywnego u chorego z przerzutami nowotworowymi do kości podporowych jako pierwszy sposób leczenia należy rozważyć: |
|
|
Objawy towarzyszące rozległym przerzutom do kości to:
1) ból; 2) hypokalcemia; 3) zespół depresyjny; 4) odleżyny. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
| U chorego z ryzykiem wystąpienia przerzutów nowotworowych do kości powinno się monitorować przede wszystkim: |
|
| Przerzuty do kości maja głównie charakter osteoblastyczny i szerzą się przede wszystkim przez splot Batona - to cechy raka: |
|
|
W leczeniu systemowym przerzutów do kości stosuje się izotopy promieniotwórcze:
1) stront; 2) samar; 3) jod; 4) ren; 5) fosfor. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
| Mechanizm powstawania anemii u chorych w zaawansowanej chorobie nowotworowej polega na: |
|
| Według EBM (medycyny opartej na dowodach) dowody oparte na jednym lub kilku badaniach randomizowanych to poziom wiarygodności: |
|
| Opioidem działającym agonistycznie na receptor mi a antagonistycznie na receptor kappa jest: |
|
| U chorej z zaawansowanym rakiem piersi wystąpił nagle ostry ból szyi promieniujący do tylnej części czaszki, nasilający się podczas ruchu zwłaszcza zginania. Podejrzewasz: |
|
| U chorego z rakiem prostaty występują charakterystyczne bóle nocne, które zmuszają go do wstania z łóżka i chodzenia w celu złagodzenia bólu. Najbardziej prawdopodobna przyczyna to: |
|
| Powikłaniem radioterapii paliatywnej może być: |
|
| Wskazaniem do wykonania neurolizy pnia współczulnego są silne bóle trudno poddające się leczeniu farmakologicznemu u chorego z: |
|
| Działaniem ubocznym sterydów stosowanych w leczeniu objawowym duszności jest: |
|
| Opioidem z wyboru stosowanym w leczeniu duszności w terminalnej fazie choroby nowotworowej jest: |
|
| Lekiem szczególnie przydatnym w wymiotach o wieloczynnikowej lub nieznanej etiologii jest lewomepromazyna. Jej specyficzne działanie polega na: |
|
| Nadzieją w skutecznym leczeniu bólów przebijających jest stosowanie przezśluzówkowo szybko działającego opioidu (forma lizaka). Aktualnie jedynym lekiem produkowanym w tej postaci (choć nadal niedostępnym w Polsce) jest: |
|
|
Wskazaniem do stosowania preparatów kalcytoniny w medycynie paliatywnej jest:
1) ból fantomowy; 2) hyperkalcemia; 3) fibromialgia; 4) bóle nowotworowe u dzieci; 5) bóle neuropatyczne. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Podaj nazwę leku, który: nie ma wpływu na syntezę prostaglandyn, jego działanie przeciwgorączkowe jest porównywalne
z paracetamolem, a dodatkowo obniża napięcie mięśni gładkich głównie w moczowodach i przewodach żółciowych, jest stosowany na I stopniu drabiny analgetycznej WHO. |
|
| Przeciwwskazaniem do stosowania octanu megestrolu w medycynie paliatywnej jest: |
|
| Pleurodeza to: |
|
| Biegunka może być jednym z powikłań po radioterapii. W leczeniu biegunki po radioterapii zaleca się stosowanie: |
|
| Hydrokoloidy i alginiany to preparaty stosowane w medycynie paliatywnej w: |
|
|
Ocena proporcjonalności interwencji medycznych podejmowanych w fazie terminalnej chorób ograniczających życie może pomóc w decyzji o wdrożeniu lub rezygnacji z ich zastosowania. Aby postępowanie było uznane za etycznie uzasadnione i zgodne z filozofią opieki paliatywnej:
1) lekarz ma moralny obowiązek starać się zastosować proporcjonalne interwencje medyczne, a pacjent - je zaakceptować; 2) autonomia pacjenta jest o wiele ważniejsza od autonomii lekarza, stąd nawet jeśli pacjent podejmie decyzję, która powoduje poważne dylematy etyczne lekarza, lekarz musi postępować zgodnie z wolą pacjenta; 3) rezygnacja z interwencji nieproporcjonalnej powinna być podejmowana na życzenie chorego w celu przyspieszenia jego śmierci; 4) w obecnym rozumieniu zasada świętości życia chorego nie oznacza przymusu przedłużania go za wszelką cenę. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Sedacja terminalna:
1) nie jest sprzeczna z Kodeksem Etyki Lekarskiej; 2) jest zarezerwowana dla chorych umierających cierpiących z powodu objawów, których nie udało się inaczej złagodzić; 3) słowo „terminalna” określa, że zazwyczaj znacznie skraca życie; 4) najczęściej stosuje się barbiturany w połączeniu z morfiną. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W Polsce za chorego, który jest w stanie podjąć świadomą decyzję o zaprzestaniu uporczywej terapii uważa się:
1) dorosłego, który jest w stanie zrozumieć potrzebne do decyzji informacje, rozważyć je i dokonać własnego, niewymuszonego, racjonalnego wyboru i go zakomunikować; 2) dorosłego, pod warunkiem, że nie przyjmuje silnych opioidów; 3) dziecko powyżej 12 roku życia; 4) decyzję podejmuje tylko lekarz. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W ostatnich godzinach życia chorego umierającego z powodu choroby nowotworowej:
1) zazwyczaj znacznie narasta ciśnienie tętnicze, stąd konieczne jest ciągłe monitorowanie; 2) występuje bardzo znaczne osłabienie; 3) w związku z utratą kontroli zwieraczy może dochodzić do nietrzymania moczu; 4) narasta pragnienie, w związku z tym pojawia się potrzeba podawania zwiększonej objętości płynów doustnie; 5) najczęściej pojawia się senność lub przymglenie świadomości, kłopoty ze skupieniem uwagi, czasem pobudzenie. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W okresie umierania mogą się nasilić lub pojawić jako nowe:
1) bóle wynikające ze sztywności w stawach i kurczu mięśni; 2) ból kostny w przypadku zaprzestania podawania NLPZ, wtedy gdy chory przestał połykać; 3) ból związany z odleżynami; 4) ból z powodu zaparć; 5) ból z powodu zatrzymania moczu. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Faza terminalna choroby nowotworowej:
1) zazwyczaj rozwija się bardzo gwałtownie i niespodziewanie; 2) to zazwyczaj okres kilku miesięcy przed śmiercią, w którym stopniowo pogarsza się stan sprawności chorego; 3) w przeciwieństwie do większości chorób nienowotworowych ograniczających życie, takich jak niewydolność serca, zazwyczaj jest zauważalna dla pacjenta i otoczenia i wyraźniej wskazuje na stopniowe zbliżanie się do śmierci; 4) najczęstszym objawem fizycznym w tym okresie jest zmęczenie. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Świąd spowodowany leczeniem opioidami zewnątrzoponowo lub podpajęczynówkowo:
1) występuje sporadycznie, w około 1-2% przypadków; 2) nasila się po dodaniu bupiwakainy do opioidu; 3) w leczeniu stosuje się ondansetron systemowo lub niesteroidowe leki przeciwzapalne; 4) występuje rzadziej niż kiedyś z powodu częstszego dodawania bupiwakainy dokanałowo; 5) występuje jedynie po fentanylu, natomiast nie zdarza się w przypadku morfiny. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Świąd spowodowany leczeniem opioidami systemowymi:
1) występuje sporadycznie, w około 1% przypadków; 2) ma inną patogenezę niż świąd po zewnątrzoponowych opioidach; 3) ważna jest pielęgnacja skóry, obniżanie temperatury otoczenia, ponieważ opioidy mogą prowadzić do zmiany wrażliwości skóry także poprzez wazodilatację jej naczyń i pocenie się; 4) jeśli nie ustępuje, może być konieczna zmiana na inny opioid; 5) wykazano, że zmiana opioidu na inny nie ma wpływu na nasilenie świądu wywołanego pierwszym opioidem. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Przezskórna buprenorfina:
1) przy zmianie z morfiny, należy obniżyć dawkę leków przeczyszczających, a następnie miareczkować ich dawkę; 2) nie powinna być stosowany w bólach ostrych; 3) nie powinna być włączana wtedy, gdy istnieje potrzeba szybkiego miareczkowania leku z powodu silnego niekontrolowanego bólu; 4) może być łączona z podawaniem buprenorfiny SL albo morfiny doustnej na wypadek bólów przebijających; 5) przelicznik doustna morfina: przezskórna buprenorfina wynosi około 100:1 (75-115:1). Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Ryzyko hepatotoksyczności paracetamolu wzrasta u:
1) ludzi starszych; 2) osób otyłych; 3) pacjentów przyjmujących acetylcysteinę z powodu kaszlu; 4) osób przewlekle nadużywających alkohol; 5) pacjentów leczonych przezskórnym fentanylem. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W bólu zapalnym próbuje się stosować miejscowo opioidy. Sugerowana większa skuteczność opioidów w zapaleniu wynika z:
1) zmniejszonej gęstości receptorów opioidowych w tkance zmienionej zapalnie, czyli dla tego samego efektu wystarczy podanie mniejszej dawki opioidu; 2) syntezy nowych receptorów opioidowych, transportowanych aksonalnie na obwód; 3) tego, że opioidy działając na obwodowe zakończenia włókien C wykazują działanie przeciwzapalne, co wydłuża obserwowany efekt przeciwbólowy; 4) opioidy w bólu zapalnym nie wykazują wyższej skuteczności analgetycznej po podaniu obwodowym; 5) opioidy w bólu zapalnym wykazują niższą skuteczność analgetyczną po podaniu obwodowym. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W leczeniu lub zapobieganiu hiperalgezji opioidowej stosuje się:
1) dołączanie paracetamolu do opioidu; 2) uzupełnianie magnezu; 3) ultraniskie dawki naloksonu; 4) zmianę na inny opioid o korzystniejszym współczynniku: działanie antyhiperalgetyczne/analgezja; 5) ketaminę. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Leki z grupy antagonistów receptora opioidowego podawane różnymi drogami bywają stosowane w:
1) leczeniu świądu cholestatycznego; 2) leczeniu depresji oddechowej spowodowanej buprenorfiną; 3) leczeniu zaparć spowodowanych morfiną; 4) ultraniskich dawkach jako próba zwiększenia efektu analgetycznego morfiny poprzez blokowanie receptora opioidowego pobudzającego; 5) leczeniu niekardiogennego obrzęku u narkomanów spowodowanego opioidami. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Stosując opioidy przezskórnie, należy pamiętać o kilku praktycznych zasadach:
1) przed wykonaniem rezonansu magnetycznego należy zdjąć plastry z buprenorfiną i fentanylem; 2) ocena efektu analgetycznego przezskórnego fentanylu lub buprenorfiny powinna być dokonywana dopiero po 24h, ze względu na powolne narastanie stężeń opioidów w plazmie; 3) chory z naklejonym plastrem buprenorfiny lub fentanylu nie powinien wchodzić pod prysznic; 4) u chorych gorączkujących absorpcja fentanylu lub buprenorfiny z plastra może być przyspieszona; 5) ze względu na rezerwuar w tkance tłuszczowej, znaczące poziomy fentanylu lub buprenorfiny w plazmie stwierdza się przez co najmniej 24h po odklejeniu plastra. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Petydyna:
1) jest silnym opioidem, który może być podawany regularnie w leczeniu bólu przewlekłego; 2) cechuje się długim okresem działania (ok. 10-12h) po podaniu jednej dawki; 3) jej metabolit norpetydyna nie jest toksyczny; 4) w większym niż morfina stopniu kurczy mięśniówkę gładką (zwieracz Oddiego); 5) po podaniu doustnym cechuje się wysoką biodostępnością. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Kojarząc leki, należy pamiętać, które z nich są substratami (np. deksametazon dla CYP3A4), induktorami (np. ryfampicyna
i deksametazon dla CYP3A4), czy też inhibitorami (sok grejpfrutowy dla CYP3A4/5) izoenzymów Cytochromu P450: 1) składniki soku grejpfrutowego mogą hamować żołądkowo-jelitowy CYP3A i zmieniać biodostępność ich substratów; 2) deksametazon może zmniejszyć efekt fentanylu; 3) ryfampicyna może powodować nawet objawy abstynencyjne u chorych leczonych metadonem; 4) fluoksetyna może nasilić efekt analgetyczny kodeiny; 5) karbamazepina może hamować metabolizm deksametazonu. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Flukonazol może powodować:
1) wzrost ryzyka objawów niepożądanych u chorego leczonego fentanylem; 2) zespół abstynencyjny u chorego leczonego metadonem; 2) zmniejszenie efektu analgetycznego morfiny; 3) przyspieszenie metabolizmu kodeiny do morfiny; 4) wzrost ryzyka depresji oddechowej u chorego leczonego metadonem; 5) zwiększenie stężeń fentanylu. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Stosowanie opioidów w uszkodzeniach wątroby może być utrudnione:
1) w marskości wątroby w wyniku zmniejszonego przepływu krwi przez wątrobę może dochodzić do zwiększenia biodostępności morfiny doustnej; 2) w chorobach wątroby zazwyczaj układy enzymatyczne fazy II (np. odpowiedzialne za glukuronidację) są uszkodzone w mniejszym stopniu niż cytochrom P450, który wymaga odpowiedniej podaży tlenu; 3) ze względu na możliwość glukuronidacji pozawątrobowej, opioidy podlegające glukuronidacji wydają się bardziej wskazane w uszkodzeniach wątroby niż te, których metabolizm zależy od cytochromu P450; 4) ogólnie dawkowanie zaczyna się od niskich dawek w preparacie o szybkim uwalnianiu, powoli miareczkuje, prawdopodobnie uwzględniając wydłużenie okresu pomiędzy dawkami; 5) w przeciwieństwie do niewydolności nerek, w niewydolności wątroby nie trzeba modyfikować dawkowania opioidów. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
W niewydolności nerek przewlekłe stosowanie opioidów może być utrudnione:
1) tramadol w ogóle nie jest wydalany z moczem, stąd nie jest wymagana zmiana dawkowania; 2) kodeina podlega głównie metabolizmowi wątrobowemu, stąd uznana jest za bezpieczny opioid w niewydolności nerek; 3) może dochodzić do kumulacji metabolitów morfiny, czego wynikiem mogą być objawy neurotoksyczności; 4) metadon zaliczany jest do opioidów bezpieczniejszych w niewydolności nerek z powodu nieaktywnych metabolitów oraz zwiększonego w anurii wydalania z kałem; 5) w ogóle nie wolno stosować opioidów w niewydolności nerek. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Rotacja opioidów (zamiana jednego na drugi) znajduje coraz większe zastosowanie w celach terapeutycznych. W związku z tym:
1) jeśli dochodzi się do dawki 120 mg morfiny na dobę, należy ją rutynowo zmienić na metadon; 2) w przypadku znacznej eskalacji dawek morfiny, warto rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. metadon), aby zahamować rozwój tolerancji na nią; 3) w przypadku neurotoksyczności związanej z morfiną można rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. metadon, hydromorfon); 4) w przypadku opornych na leczenie zaparć wywołanych morfiną, można rozważyć jej zamianę na inny opioid (np. fentanyl); 5) skuteczność terapeutyczna rotacji opioidów jest znikoma (<5%), stąd nie ma sensu jej stosować. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Leczenie świądu cholestatycznego wiąże się z jego patogenezą:
1) w obturacji zewnątrzwątrobowej skutecznym leczeniem objawowym świądu może być stentowanie dróg żółciowych; 2) cholestyraminę stosuje się jedynie w całkowitej obturacji dróg żółciowych; 3) obserwowana czasem skuteczność ryfampicyny prawdopodobnie wiąże się z hamowaniem przez nią CYP 3A4, co prowadzi do blokowania metabolizmu endogennych opioidów; 4) świąd cholestatyczny występuje u około 20% chorych z pierwotną marskością żółciową; 5) nalokson i naltrekson są przeciwwskazane w świądzie cholestatycznym, ponieważ mogą wywołać pełnoobjawowy zespół abstynencyjny. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Paroksetyna stosowana bywa w leczeniu różnych rodzajów świądu. Należy pamiętać, że:
1) w przypadku zmniejszenia się jej skuteczności, warto dołączyć moklobemid (inhibitor MAO); 2) zwiększa aktywność analgetyczną tramadolu; 3) jej efekt przeciwświądowy zależy całkowicie od działania przeciwdepresyjnego; 4) jest przeciwwskazana w czerwienicy prawdziwej; 5) najpierw stosuje się dawki uderzeniowe w celu zablokowania transmisji serotoninowej, a potem stopniowo je zmniejsza. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Świąd towarzyszący czerwienicy prawdziwej:
1) może mieć charakter napadowy, nasilający się po prysznicu; 2) prawdopodobnie wiąże się z dysfunkcją płytek, które uwalniają prostaglandyny i serotoninę; 3) za leczenie pierwszego wyboru uważa się podawanie żelaza; 4) paroksetyna i inne leki z grupy SSRI nasilają świąd, ponieważ blokują wychwyt serotoniny z krwi przez płytki; 5) najskuteczniejszym leczeniem objawowym świądu jest leczenie przyczynowe, o ile jest to możliwe. Prawidłowa odpowiedź to: |
|
|
Postępowanie objawowe w świądzie towarzyszącym chorobom wewnętrznym:
1) stosowanie paroksetyny, sertaliny czy też ondansetronu związane jest przede wszystkim z rolą układu serotoninowego w ośrodkowej transmisji świądu; 2) hydroksyzyna zazwyczaj jest o wiele skuteczniejsza niż selektywni antagoniści receptora H1 ze względu na swoje działanie sedacyjne; 3) trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne są stosowane w świądach neuropatycznych; 4) nalokson i naltrekson znalazły szczególne zastosowanie w leczeniu świądu cholestatycznego; 5) w leczeniu niefarmakologicznym podstawą jest pielęgnacja skóry i w niektórych świądach - fototerapia (np. UVB w mocznicy). Prawidłowa odpowiedź to: |
|
